AML là gì? Tại sao AML lại quan trọng trong thị trường crypto?

Trong thị trường tiền điện tử, việc bảo vệ người dùng và ngăn chặn các hoạt động phạm pháp là một ưu tiên hàng đầu. Điều này đặc biệt quan trọng khi thị trường tiền điện tử đang phát triển mạnh mẽ và thu hút sự quan tâm của hàng triệu người dùng trên toàn thế giới. Đó là lý do mà thuật ngữ AML ra đời. Vậy AML là gì? Hãy cùng Kiến Thức Trader tìm hiểu ngay nhé!

AML là gì?

AML là viết tắt của phòng chống rửa tiền (Anti-Money Laundering), một hệ thống bao gồm các luật lệ, quy định và thủ tục được xây dựng bởi Tổ chức Hành động Tài chính Quốc tế (FATF) với mục đích ngăn chặn các hoạt động bất hợp pháp liên quan đến rửa tiền.

Quy trình AML yêu cầu các tổ chức tài chính tiến hành xác minh danh tính (KYC) của khách hàng và liên tục giám sát các giao dịch để phát hiện và xử lý kịp thời các hoạt động đáng ngờ liên quan đến rửa tiền.

Trong thị trường tiền điện tử, AML cũng được áp dụng trên các sàn giao dịch tập trung (CEX) để ngăn chặn tội phạm tài chính rửa tiền thông qua các giao dịch tiền điện tử.

Hình thức rửa tiền trong crypto diễn ra như thế nào?

Trong lĩnh vực tài chính, rửa tiền là hành vi mà các tổ chức hoặc cá nhân sử dụng để hợp pháp hóa tiền bẩn – tức là thu nhập từ các hoạt động phạm tội như buôn lậu ma túy, vũ khí, lao động bất hợp pháp và các hoạt động tham nhũng. Mục tiêu của hành động này là biến đổi tiền bẩn thành tài sản mà các cơ quan chính phủ không thể truy ra nguồn gốc phi pháp.

Các tội phạm thường làm việc theo các nhóm sau:

• Buôn lậu: Bao gồm buôn lậu ma túy, vũ khí, lao động bất hợp pháp và các hoạt động buôn lậu khác.
• Tham nhũng: Các cá nhân hoặc tổ chức tham nhũng trong các cơ quan hoặc tổ chức chính phủ.
• Trốn thuế: Những người cá nhân hoặc doanh nghiệp muốn trốn thuế bằng cách giấu thu nhập phi pháp.

Trong thị trường tiền điện tử, các tội phạm tài chính thường tận dụng tính ẩn danh của tiền điện tử để thực hiện hành vi rửa tiền. Quy trình này thường diễn ra theo ba giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Sắp xếp – Tội phạm sử dụng tiền bẩn để mua tiền điện tử trên các sàn giao dịch crypto.
• Giai đoạn 2: Phát tán – Họ sử dụng các dịch vụ trong thị trường tiền điện tử để tạo ra nhiều giao dịch phức tạp, loại bỏ sự liên kết với nguồn gốc của số tiền và khiến nó khó để truy xuất được.
• Giai đoạn 3: Quy tụ – Tội phạm chuyển đổi tiền điện tử thành tiền fiat thông qua nhiều thủ thuật như xin giấy phép kinh doanh hoặc thành lập doanh nghiệp ở nước ngoài, đầu tư vào các dự án ICO để hợp pháp hóa số tiền,…

Luật AML ở các quốc gia hiện nay

Mỗi quốc gia trên thế giới đều thiết lập các tổ chức và hệ thống luật AML riêng để chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, dựa trên các quy định của Tổ chức Hành động Tài chính Quốc tế (FATF).

• Liên minh Châu Âu (EU) sử dụng các Chỉ thị Chống Rửa tiền (Anti-Money Laundering Directive) để áp dụng luật AML/CTF giữa các quốc gia thành viên.
• Ở Vương quốc Anh (UK), các quy định về AML/CTF được quản lý và điều chỉnh bởi Cơ quan Quản lý Tài chính (Financial Conduct Authority – FCA), một tổ chức phi chính phủ chịu trách nhiệm về các hoạt động của thị trường tài chính.
• Ở Hoa Kỳ (US), Mạng lưới Chống tội phạm tài chính (Financial Crimes Enforcement Network – FinCEN) là cơ quan quản lý chính của đạo luật BSA về việc ngăn chặn rửa tiền và các tội phạm tài chính.
• Tại Hồng Kông, Cơ quan Tiền tệ Hồng Kông (Hong Kong Monetary Authority – HKMA) chịu trách nhiệm quản lý và ban hành luật AML/CTF.
• Ở Singapore, Cơ quan Tiền tệ Singapore (Monetary Authority of Singapore – MAS) chịu trách nhiệm giám sát các tổ chức tài chính và thi hành chính sách tiền tệ, trong đó có luật AML/CTF.
• Tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (The State Bank of Vietnam – SBV) là cơ quan ban hành Luật Phòng, chống rửa tiền.

2 biện pháp chống rửa tiền phổ biến nhất hiện nay

Sau khi tìm hiểu AML là gì, nhà đầu tư cần quan tâm đến các biện pháp AML phổ biến nhất hiện nay.

1. KYC

KYC là quy trình xác minh danh tính của khách hàng mới và đánh giá liệu nguồn tiền của họ có hợp pháp hay không.

Quy trình KYC là một phần quan trọng trong việc chống rửa tiền (AML). Rửa tiền thường được thực hiện qua ba bước:

• Gửi tiền bất hợp pháp vào hệ thống tài chính.
• Thực hiện một loạt các giao dịch phức tạp để làm cho nguồn gốc của tiền trở nên khó xác định.
• “Làm sạch” và “rửa” tiền bằng cách đầu tư vào các tài sản khác nhau như bất động sản, công cụ tài chính và đầu tư thương mại.

Quy trình KYC được thiết kế để ngăn chặn hoạt động rửa tiền ngay từ bước đầu tiên, khi khách hàng cố gắng gửi tiền vào hệ thống tài chính.

Trong quy trình KYC, các tổ chức tài chính sẽ kiểm tra khách hàng mới dựa trên danh sách các bên có nguy cơ cao về rửa tiền, bao gồm nghi phạm và người có tiền án; các cá nhân và tổ chức đang bị trừng phạt kinh tế; và những người có liên quan đến chính trị, bao gồm cả quan chức nước ngoài và những người thân trong gia đình của họ.

2. CDD

CDD (Customer Due Diligence: thẩm định khách hàng) là quy trình diễn ra trong suốt thời gian tồn tại của tài khoản, trong đó các tổ chức tài chính cần tiến hành hoặc duy trì hồ sơ chính xác và cập nhật về các giao dịch cũng như thông tin khách hàng. Theo thời gian, một số khách hàng có thể được thêm vào các danh sách trừng phạt và theo dõi AML, đảm bảo việc kiểm tra liên tục các rủi ro pháp lý và tuân thủ quy định.

Theo Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính của Bộ Tài chính Hoa Kỳ (FinCEN), bốn yêu cầu cốt lõi của CDD ở Hoa Kỳ bao gồm:

• Xác định và xác minh thông tin nhận dạng cá nhân của khách hàng (PII).
• Xác định và xác minh danh tính chủ sở hữu hưởng lợi từ 25% trở lên trong công ty mở tài khoản.
• Hiểu bản chất, mục đích và tổng hợp hồ sơ rủi ro trong quan hệ khách hàng.
• Giám sát các giao dịch đáng ngờ và cập nhật thông tin khách hàng.

CDD có thể phát hiện và chống lại các mô hình rửa tiền như phân lớp – chia nhỏ các giao dịch rửa tiền lớn thành các giao dịch nhỏ hơn để tránh các giới hạn báo cáo.

Cách thức hoạt động của AML là gì?

AML trong lĩnh vực crypto hoạt động thông qua một loạt các biện pháp và quy trình để ngăn chặn các hoạt động rửa tiền:

• KYC (Xác minh danh tính): Yêu cầu người dùng cung cấp thông tin và giấy tờ cá nhân để xác minh danh tính của họ. Quy trình này giúp đảm bảo rằng các tài khoản chỉ được mở cho những người dùng thực sự.
• CDD (Thẩm định): Đánh giá rủi ro của người dùng, kiểm tra xem họ có phải là Politically Exposed Person (PEP) hay không, và xác định nguồn tiền và mục đích của các giao dịch. Quy trình này giúp đảm bảo tính minh bạch và ngăn chặn hoạt động không hợp pháp trong lĩnh vực tài chính.

• Suspicious Activity Report – SAR (Báo cáo hoạt động đáng ngờ): Giám sát tài khoản người dùng, nhằm phát hiện và báo cáo ngay lập tức về bất kỳ giao dịch nào có dấu hiệu đáng ngờ tới cơ quan có thẩm quyền. Điều này giúp cơ quan chống rửa tiền kiểm soát và giám sát các hoạt động đáng ngờ.
• Sanctions Compliance (Biện pháp trừng phạt): Cơ quan có thẩm quyền sẽ kiểm tra các bên tham gia giao dịch đáng ngờ, dựa trên danh sách các đối tượng đã bị xử phạt, nhằm đảm bảo rằng không có vi phạm nào xảy ra và ngăn chặn việc tài trợ cho hoạt động phi pháp.

Tầm quan trọng của AML trong thị trường crypto

Thị trường tiền điện tử với tính ẩn danh và thanh khoản cao đã trở thành môi trường lý tưởng cho tội phạm tài chính thực hiện hoạt động rửa tiền và chuyển tiền một cách dễ dàng. Việc giao dịch tiền điện tử giữa các quốc gia có thể diễn ra nhanh chóng và thuận lợi, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động bất hợp pháp. Vậy nên, nếu thiếu các quy định về AML, thị trường tiền điện tử có thể trở thành “điểm đến” lý tưởng cho các hoạt động phi pháp.

Thêm vào đó, tính chất phi tập trung của thị trường tiền điện tử đồng nghĩa với việc nó không chịu sự quản lý của các cơ quan nhà nước. Điều này dẫn đến việc thiếu quy định pháp lý và giám sát đối với các giao dịch, khiến cho tiền điện tử dễ bị tấn công và lừa đảo hơn.

Do đó, sự can thiệp của các nhà lập pháp để áp dụng luật chống rửa tiền AML trong lĩnh vực tiền điện tử là rất cần thiết để ngăn chặn các hành vi bất hợp pháp.

Như vậy, việc các tổ chức tài chính và sàn giao dịch trong crypto tuân thủ các quy định AML sẽ mang lại nhiều lợi ích như:

• Tăng niềm tin của người dùng đối với dịch vụ, sản phẩm và môi trường họ đang sử dụng.
• Tăng độ uy tín và tính minh bạch cho tổ chức và sàn giao dịch áp dụng luật AML.
• Ngăn chặn các hoạt động phạm pháp trong không gian tiền điện tử.
• Đảm bảo giao dịch đúng quy định pháp luật.
• Nâng cao độ uy tín cho thị trường tiền điện tử.
• Góp phần loại bỏ các phần tử cực đoan, giúp ổn định thị trường tiền điện tử.

Tiềm năng và thách thức của AML là gì?

1. Tiềm năng

Hiện nay, các thủ thuật rửa tiền của tội phạm tài chính ngày càng tinh vi và trở nên khó kiểm soát hơn. Các quốc gia trên thế giới đang nỗ lực trong việc áp dụng nhiều biện pháp để xác định các hoạt động tài chính đáng ngờ và truy xuất nguồn gốc của chúng.

Việc áp dụng công nghệ blockchain trong quy trình AML có khả năng giảm gian lận, xử lý giao dịch nhanh chóng và an toàn, đồng thời hỗ trợ quản lý rủi ro trong hệ thống tài chính toàn cầu. Một số lý do giúp blockchain sẽ trở thành tương lai của AML:

• Tăng tính minh bạch: Tính minh bạch là điều cần thiết trong AML, giúp các cơ quan quản lý theo dõi giao dịch và phát hiện hoạt động đáng ngờ một cách dễ dàng hơn.
• Cải thiện bảo mật: Tính phi tập trung và bảo mật của blockchain làm cho việc chiếm đoạt hệ thống hoặc ăn cắp thông tin gần như là không thể.
• Giảm chi phí: Khả năng tự động hóa trong việc lưu trữ dữ liệu và liên tục theo dõi giao dịch của blockchain sẽ giúp các tổ chức tài chính giảm chi phí liên quan đến quy trình AML. Ngoài ra, blockchain cũng giúp giảm chi phí giao dịch giữa các nước bằng cách loại bỏ bên trung gian (như ngân hàng) và nâng cao hiệu quả của các giao dịch này.

Việc tiết kiệm chi phí sẽ là ưu điểm lớn, đặc biệt là đối với các tổ chức tài chính có quy mô nhỏ và không có đủ nguồn lực để đầu tư vào các hệ thống AML đắt đỏ. Với công nghệ blockchain, các tổ chức này có thể tận dụng cấu trúc của nó để tinh chỉnh và tăng hiệu quả cho quy trình AML với chi phí thấp.

2. Thách thức

Song song với tương lai về việc ứng dụng blockchain vào hệ thống AML, vẫn còn đó những thách thức mà thị trường crypto phải đối mặt.

Theo báo cáo năm 2011 của Văn phòng Liên Hợp Quốc về chống Ma túy và Tội phạm (United Nations Office on Drugs and Crime – UNODC), tổng giá trị của các hoạt động rửa tiền đã lên đến 2.1 nghìn tỷ USD, chiếm 5% GDP toàn cầu.

Số liệu thống kê trong Báo cáo về Tội phạm Tiền điện tử 2022 của Chainalysis cũng cho thấy các giao dịch tiền điện tử bất hợp pháp trong năm 2021 có tổng giá trị lên đến khoảng 14 tỷ USD, tăng 79% so với năm 2020.

Mặc cho nỗ lực kiểm soát nguồn tiền và đề ra các biện pháp ngăn chặn của các ngân hàng trung ương trên thế giới, hoạt động rửa tiền vẫn diễn ra trên quy mô lớn. Do đó, giải quyết vấn đề rửa tiền trong thị trường crypto sẽ là một thách thức lớn hơn đối với các cơ quan quản lý.

Kết luận

Như vậy bạn đã tìm hiểu AML là gì, AML không chỉ giúp ngăn chặn các hoạt động phi pháp như rửa tiền và tài trợ khủng bố mà còn tạo ra một môi trường giao dịch đáng tin cậy cho các nhà đầu tư. Sự kết hợp giữa công nghệ blockchain và các biện pháp AML sẽ giúp nâng cao hiệu quả của các chiến lược kiểm soát tài chính, đóng góp vào việc xây dựng một thị trường tiền điện tử bền vững và minh bạch hơn trong tương lai.