DYOR (Do Your Own Research) là một thuật ngữ không còn mấy xa lạ trong thế giới giao dịch tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực crypto. Vậy Dyor là gì? Tại sao Dyor lại được các nhà đầu tư tin tưởng sử dụng? Hãy cùng Kiến thức Trader tìm hiểu trong bài viết này nhé !
DYOR là gì?
Thực tế, cụm từ này đã xuất hiện từ năm 2016-2017, khi thị trường tràn ngập các ICO và các trò pump and dump. Tuy nhiên, phải đến năm 2022, khi hàng loạt thực thể lớn như Luna, FTX, Alameda,… phá sản do những hoạt động mờ ám của họ, thì DYOR mới thực sự trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đầu tư, trong bối cảnh thị trường đầy rẫy rủi ro và lừa đảo.
DYOR quan trọng thế nào trong thế giới crypto?
Trong lĩnh vực crypto, nhiều dự án hoạt động được nhiều chuyên gia, KOL quảng bá hàng ngày trên mạng xã hội. Mặc dù nhiều người trong số họ tâm huyết và chuyên nghiệp, nhưng cũng có người chỉ nhận tiền để quảng cáo cho các dự án kém chất lượng. Do đó, bạn cần tự mình nghiên cứu (DYOR) để xác định xem các dự án được quảng bá có thực sự tốt hay không.
Bên cạnh đó, DYOR đóng vai trò quan trọng trong việc tránh bị lừa đảo. Thị trường tiền điện tử liên tục xuất hiện nhiều dự án và sản phẩm mới, trong đó không ít là lừa đảo. Bằng cách tự nghiên cứu kỹ lưỡng, nhà đầu tư có thể phân biệt được các dự án uy tín và những dự án có dấu hiệu lừa đảo, gián tiếp bảo vệ tài sản của mình. Việc nhận diện được những dự án không minh bạch giúp nhà đầu tư tránh được các rủi ro không cần thiết và bảo vệ lợi ích của họ.
Vậy làm thế nào để thực hiện DYOR hiệu quả?
1. Phân tích các kênh truyền thông phổ biến
Đầu tiên sau khi đã hiểu DYOR là gì thì việc theo dõi các kênh truyền thông là cần thiết để nắm bắt thông tin về các dự án tiền điện tử. Bạn nên tham gia các cộng đồng trên các nền tảng như Twitter, Reddit, Telegram, và Discord để cập nhật tin tức và thảo luận với những nhà đầu tư khác. Tuy nhiên, bạn chỉ cần chú trọng ba kênh mạng xã hội phổ biến nhất hiện nay bao gồm Twitter, Telegram, Discord vì đây là các kênh phổ biến nhất trong thế giới crypto.
Với nền tảng Twitter, bạn cần kiểm tra:
- Bạn nên kiểm tra tần suất và nội dung các bài đăng. Một dự án uy tín thường có lịch đăng bài đều đặn với các thông tin chi tiết và minh bạch. Đồng thời, hãy xem xét số lượng người theo dõi và mức độ tương tác trên các bài viết. Nhiều người theo dõi và tương tác tích cực là dấu hiệu cho thấy dự án có sự quan tâm và ủng hộ từ cộng đồng.
- Ngoài ra, kiểm tra xem dự án có được các KOL hay các nhà đầu tư uy tín khác đề cập đến không. Sự công nhận từ những người có ảnh hưởng trong ngành có thể là một chỉ báo tích cực về độ tin cậy của dự án.
Với Telegram và Discord, đây là hai kênh giao tiếp phổ biến khác trong cộng đồng tiền điện tử. Khi tham gia nhóm trên hai nền tảng này, bạn nên chú ý đến cách mà đội ngũ quản lý nhóm trả lời các câu hỏi và xử lý các vấn đề. Một nhóm uy tín sẽ có sự tham gia tích cực của các thành viên đội ngũ, cung cấp các câu trả lời nhanh chóng và chi tiết.
Lưu ý: Hãy cẩn thận với các nhóm có quá nhiều tin nhắn spam hoặc các thành viên có hành vi không minh bạch, vì điều này có thể là dấu hiệu của một dự án không đáng tin cậy.
2. Phân tích cơ bản
Phân tích cơ bản là bước tiếp theo trong quá trình DYOR. Đây là việc đánh giá giá trị thực của một dự án dựa trên các yếu tố cơ bản. Bạn cần xem xét các yếu tố sau:
Whitepaper
Whitepaper là tài liệu nền tảng cung cấp cái nhìn tổng quan về dự án, từ mục tiêu, công nghệ, đến các giải pháp mà dự án đề xuất. Việc đọc kỹ whitepaper giúp bạn hiểu rõ về tầm nhìn và kế hoạch của dự án. Một whitepaper chi tiết, rõ ràng và logic là dấu hiệu của một dự án nghiêm túc và tiềm năng. Nếu dự án bạn đang quan tâm không có White Paper thì có thể đây là dấu hiệu cho thấy chúng có thể là “chiếc bánh vẽ” để lừa đảo hoặc một dự án rác.
Đội ngũ phát triển
Đầu tiên, bạn hãy kiểm tra hồ sơ, kinh nghiệm và thành tựu của các thành viên trong đội ngũ. Một đội ngũ với kinh nghiệm phong phú và danh tiếng tốt trong ngành công nghiệp blockchain sẽ có khả năng cao trong việc thực hiện thành công dự án. Hãy tìm hiểu về các dự án trước đây họ đã tham gia và mức độ thành công của những dự án đó. Bạn có thể tìm kiếm thêm các thông tin về họ trên LinkedIn và trên Twitter của chính họ.
Lộ trình và tầm nhìn dự án
Một lộ trình chi tiết với các cột mốc rõ ràng và có thể đo lường được sẽ giúp bạn theo dõi tiến độ và sự cam kết của đội ngũ phát triển. Bạn cũng nên để ý và dự đoán xem tầm nhìn dài hạn của dự án có phù hợp với xu hướng phát triển của ngành công nghiệp blockchain và có khả năng mở rộng trong tương lai hay không.
Tokenomics
Tokenomics bao gồm các yếu tố tác động trực tiếp đến giá trị của token và cung cấp thông tin xác định khả năng tồn tại lâu dài của dự án.
Dưới đây là một số thông tin quan trọng cần xem xét:
- Tổng nguồn cung: Theo lý thuyết, một dự án có nguồn cung hạn chế sẽ làm tăng giá trị token trong tương lai do sự khan hiếm, dẫn đến cung không đủ cầu. Ngược lại, nếu nguồn cung không được giới hạn, giá token có thể không tăng nhiều và gây ra lạm phát.
- Phân bổ/ phân phối token: Cần chú ý đến tỷ lệ token được phân phối cho các nhà phát triển, cố vấn, nhà đầu tư, và cộng đồng. Một phân bổ token hợp lý nên có sự cân đối, tránh việc tập trung quá nhiều vào tay một số ít người để giảm thiểu rủi ro thao túng thị trường.
- Kế hoạch giảm phát: Bạn cần chú ý xem liệu dự án có kế hoạch gì để giảm lạm phát không ? Thông thường , chiến lược nhằm giảm lạm phát thông qua cơ chế như đốt hoặc khoá token vĩnh viễn.
- Tiện ích của token: Token được sử dụng để làm gì? Tiện ích của Token mang lại những gì?
- Khối lượng và thanh khoản giao dịch: Khối lượng giao dịch token trên thị trường thấp hay cao sẽ phản ánh rõ nét nhất về mức độ của người tham gia vào dự án. Bên cạnh đó, khối lượng giao dịch cao và thanh khoản tốt là dấu hiệu của một token được thị trường chấp nhận rộng rãi, giúp giảm rủi ro và tăng cơ hội cho nhà đầu tư thoát khỏi vị thế khi cần thiết.
Báo cáo kiểm tra của bên thứ ba
Ngành tiền điện tử luôn luôn phải hứng chịu những cuộc tấn công không hồi kết. Vì vậy, bạn cần phải kiểm tra kỹ lưỡng và đảm bảo rằng dự án mình quan tâm đã được kiểm toán bởi bên thứ ba như CertiK, Quantstamp và Hacken. Báo cáo kiểm toán thường bao gồm các phần như: tổng quan về phạm vi kiểm toán, danh sách các lỗ hổng phát hiện được, mức độ nghiêm trọng của từng lỗ hổng, và các đề xuất khắc phục.
Tuy nhiên, bạn cũng cần chú ý rằng việc đã qua kiểm toán không đồng nghĩa với dự án hoàn toàn an toàn, vì có một số trường hợp mã độc được thêm vào sau khi báo cáo được phát hành.
Investor/ Backer lớn và có uy tín
Sự hiện diện của các nhà đầu tư uy tín và có kinh nghiệm thường là dấu hiệu của một dự án có tiềm năng cao. Kiểm tra danh sách các nhà đầu tư trên trang web chính thức của dự án hoặc trong các báo cáo tài chính để đảm bảo rằng dự án nhận được sự hỗ trợ từ các nguồn lực đáng tin cậy.
3. Phân tích trên chuỗi (On-chain anylysis)
Phân tích on-chain là một công cụ quan trọng để đánh giá sự lành mạnh và tiềm năng phát triển của các dự án tiền điện tử. Dưới đây là một số thông tin bạn cần lưu ý khi DYOR:
- Tổng giá trị bị khoá (TVL): TVL càng cao, càng chứng tỏ có nhiều người dùng tin tưởng và sử dụng dự án đó, đồng thời thể hiện mức độ thanh khoản và sự hấp dẫn của nền tảng đối với nhà đầu tư. Bạn có thể tìm thấy các thông tin này tại Token Terminal hoặc trên chính website của dự án.
- Số lượng địa chỉ ví hoạt động: Một dự án có số lượng địa chỉ ví hoạt động cao cho thấy sự tăng trưởng và thu hút người dùng mới, từ đó có thể đánh giá được mức độ phổ biến và tiềm năng phát triển dài hạn của dự án.
- Ví của tem Dev, nhà đầu tư: Nếu một lượng lớn token được chuyển ra khỏi ví của họ, đó có thể là dấu hiệu của việc xả hàng (dumping) và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị của token trên thị trường.
Ngoài ra, bạn có thể tận dụng các công cụ chuyên dụng để thu thập thêm thông tin như:
- CoinMarketCap và CoinGecko: Bạn có thể sử dụng để tra cứu các chi tiết về token, bao gồm các sàn giao dịch mà chúng đã được niêm yết, khối lượng giao dịch trong 24 giờ, và nhiều thông tin khác.
- GitHub: Để kiểm tra các bản cập nhật và hoạt động phát triển của dự án.
- DeFiLlama: Để truy cập thông tin về các dự án liên quan đến NFT và DeFi.
- Dextools: Một bộ công cụ phân tích kỹ thuật và theo dõi thông tin về các dự án DeFi.
4. Phân tích kỹ thuật
Phân tích kỹ thuật giúp bạn hiểu rõ về xu hướng giá của một đồng tiền hoặc token. Sử dụng các công cụ và chỉ số như biểu đồ giá, khối lượng giao dịch, đường trung bình động (MA), và các chỉ báo kỹ thuật khác để dự đoán xu hướng tương lai. Bạn có thể sử dụng các nền tảng như TradingView để thực hiện phân tích kỹ thuật.
5. Đọc tin tức
Cập nhật tin tức thường xuyên để nắm bắt các sự kiện có thể ảnh hưởng đến thị trường tiền điện tử. Các trang web tin tức uy tín như Coin Desk, Coin Telegraph, và Crypto Slate là những nguồn thông tin bạn nên theo dõi. Hãy chú ý đến các thông báo quan trọng từ các dự án, chính sách của chính phủ và các sự kiện lớn trong ngành.
Kết luận
Trên đây là toàn bộ thông tin về DYOR là gì. Đây không chỉ là một phương pháp mà còn là một kỹ năng quan trọng trong đầu tư. Việc tự mình nghiên cứu và tìm hiểu kỹ lưỡng giúp nhà đầu tư đưa ra các quyết định thông minh, giảm thiểu rủi ro và nâng cao khả năng thành công. Trong một thị trường biến động và đầy rẫy cơ hội như tiền điện tử, DYOR chính là chìa khóa giúp nhà đầu tư đạt được mục tiêu tài chính của mình.