ROE không chỉ là một con số khô khan trên báo cáo tài chính mà còn là câu chuyện về hiệu quả quản trị, tiềm năng phát triển và sức hấp dẫn của doanh nghiệp. Doanh nghiệp sở hữu ROE cao thường được ví như những “cỗ máy sinh lời” hiệu quả, thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư. Việc phân tích, đánh giá ROE là bước đệm quan trọng để nhà đầu tư có thể khám phá tiềm năng tiềm ẩn và đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt cho tương lai. Vậy ROE là gì? Hãy cùng Kiến thức Trader tìm hiểu nhé!
Chỉ số ROE là gì?
ROE (Return on Equity) hay lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu là một chỉ số đo lường hiệu quả của việc sử dụng vốn chủ sở hữu để tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp. Chỉ số này cho biết mỗi đồng vốn bỏ ra sẽ thu được bao nhiêu đồng lợi nhuận. Đây là chỉ tiêu dùng để đánh giá, đo lường khả năng sinh lời của một công ty, đồng thời giúp nhà đầu tư ra các quyết định trên thị trường chứng khoán.
Công thức:
ROE = (Lợi nhuận ròng sau thuế/Vốn chủ sở hữu) x 100%
Trong đó:
- Lợi nhuận sau thuế: Lợi nhuận thu được sau khi đã trừ đi các khoản thuế.
- Vốn chủ sở hữu: Tổng giá trị các khoản đầu tư của các chủ sở hữu vào doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, ROE còn được tính theo công thức sau:
ROE = Tỷ lệ tăng trưởng bền vững (SGR) / Tỷ lệ duy trì
Trong đó:
- Tỷ lệ tăng trưởng bền vững (SGR): Tốc độ tăng trưởng tối đa của doanh nghiệp có thể duy trì mà không phải tăng bằng cách bổ sung thêm vốn chủ sở hữu hoặc tăng thêm nợ.
- Tỷ lệ duy trì = 1 – tỷ lệ cổ tức chi trả cho cổ đông.
Các yếu tố ảnh hưởng tới chỉ số ROE là gì?
Ta có mô hình Dupont như sau:
ROE = (Lợi nhuận ròng sau thuế/Vốn chủ sở hữu) x 100%
Hay:
ROE = ( Lợi nhuận sau thuế / Doanh thu ) x ( Doanh thu / Tổng tài sản ) x (Tổng tài sản x Vốn chủ sở hữu bình quân) = Tỷ suất lợi nhuận ròng x Vòng quay tài sản x Đòn bẩy tài chính
Từ mô hình trên cho thấy muốn thay đổi chỉ số ROE, doanh nghiệp cần tác động tới 1 trong 3 yếu tố: tỷ suất lợi nhuận ròng, vòng quay tài sản, đòn bẩy tài chính. Bằng mô hình Dupont, nhà đầu tư có thể hiểu rõ bản chất sự biến động của chỉ số ROE cũng như dự đoán chính xác tỷ suất lợi nhuận trong các năm tiếp theo.
Ý nghĩa của chỉ số ROE là gì?
- Đánh giá hiệu quả sinh lời: ROE cho biết tỉ lệ bao nhiêu phần trăm lợi nhuận doanh nghiệp sinh ra từ mỗi đơn vị vốn chủ sở hữu. Do đó, nó là một chỉ số quan trọng để đo lường khả năng tạo ra lợi nhuận từ vốn mà cổ đông đã đầu tư.
- So sánh với các công ty cùng ngành: Công ty có ROE cao hơn thường có khả năng tạo ra lợi nhuận cho cổ đông tốt hơn so với các đối thủ có ROE thấp hơn.
- Đo lường sự hiệu quả của quản lý: ROE cũng có thể phản ánh khả năng quản lý và sử dụng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp. Quản lý tốt thường có xu hướng tăng ROE bằng cách tối ưu hoá cơ cấu vốn và tăng cường lợi nhuận.
- Hướng dẫn cho các quyết định đầu tư: Nhà đầu tư thường dùng ROE để đánh giá tính hấp dẫn của cổ phiếu của một công ty. Một ROE ổn định và cao có thể là dấu hiệu cho thấy công ty có thể tạo ra lợi nhuận ổn định và lâu dài cho cổ đông.
- Phản ánh sức khoẻ tài chính: ROE cũng có thể cho thấy sự bền vững của tình hình tài chính của công ty. ROE cao có thể chỉ ra rằng công ty có khả năng trả lại cho cổ đông một tỷ lệ lợi nhuận hợp lý và có thể dẫn đến việc tăng giá trị cổ phiếu.
Tuy nhiên, ROE cũng có nhược điểm khi không cho thấy được nhiều chi tiết về cơ cấu dòng tiền và tài chính của công ty. Do đó, nó nên được xem xét cùng với các chỉ số tài chính khác để có cái nhìn tổng thể và chính xác hơn về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Mối quan hệ giữa ROA và ROE là gì?
Mối quan hệ giữa ROA và ROE được biểu diễn như sau:
Đòn bẩy tài chính (leverage) = ROE/ROA = Tổng tài sản hiện có/Vốn của chủ sở hữu
- Đòn bẩy tài chính (leverage) là tỉ lệ giữa tổng tài sản và vốn chủ sở hữu của công ty. Nó cho biết mức độ công ty sử dụng vốn nợ để tăng lợi nhuận.
- Khi một công ty sử dụng nợ (vốn vay) để tăng tổng tài sản so với vốn chủ sở hữu, điều này dẫn đến đòn bẩy tài chính cao hơn. Khi đó, ROE sẽ cao hơn ROA vì lợi nhuận sau thuế được chia cho một số vốn chủ sở hữu thấp hơn (do có sự gia tăng của vốn nợ).
- Nếu công ty không sử dụng đòn bẩy tài chính (tức là không có vốn vay hoặc tỷ lệ vốn vay thấp), ROE và ROA sẽ gần nhau hoặc bằng nhau.
- ROE thường cao hơn ROA trong những trường hợp công ty sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả để tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, điều này cũng đi kèm với rủi ro về nợ và tăng cường khả năng hoạt động tài chính.
Do đó, ROA và ROE là hai chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả tài chính của công ty, và mối quan hệ giữa chúng phản ánh cách công ty sử dụng tài sản và vốn chủ sở hữu để tạo ra lợi nhuận.
So sánh ROA và ROE
| ROA | ROE | |
| Ưu điểm |
|
|
| Nhược điểm |
|
|
Nên đầu tư ở mức ROE bao nhiêu?
Sau khi đã hiểu chỉ số ROE là gì thì việc lựa chọn chỉ số ROE để đầu tư phụ thuộc vào nhiều yếu tố và không có một con số cụ thể áp dụng cho tất cả các trường hợp. Tuy nhiên, cần cân nhắc một số yếu tố khi đánh giá ROE của một công ty:
- So sánh với công ty khác: Đầu tiên, bạn nên so sánh ROE của công ty đó với ROE trung bình của các công ty hoạt động trong cùng ngành. Nếu ROE của công ty vượt qua mức trung bình ngành, đây có thể là một điểm cộng.
- Tính bền vững và ổn định: ROE cao và ổn định qua nhiều năm thường cho thấy công ty có khả năng quản lý tài chính tốt và tạo ra giá trị cho cổ đông. Nếu ROE của công ty duy trì ở mức cao trong suốt một khoảng thời gian dài, điều này có thể là dấu hiệu tích cực.
- So sánh với quá khứ và dự đoán: Ngoài việc so sánh với ngành, bạn cũng nên xem xét ROE của công ty so với lịch sử của chính nó và các dự đoán tương lai. Nếu ROE đang tăng dần hoặc duy trì ở mức cao và có triển vọng tăng trưởng, điều này có thể là một yếu tố thu hút đầu tư.
- Cơ cấu vốn chủ sở hữu: Đánh giá ROE cần kết hợp với cơ cấu vốn chủ sở hữu của công ty. Nếu công ty có đòn bẩy tài chính (tỷ lệ vốn vay so với vốn chủ sở hữu) cao và ROE cũng cao, điều này có thể mang lại lợi ích nhưng cũng đi kèm với rủi ro tài chính.
- Mục tiêu đầu tư của bạn: Nếu bạn đang tìm kiếm các công ty có khả năng sinh lợi cao từ vốn chủ sở hữu, bạn có thể ưu tiên các công ty có ROE cao và bền vững. Nếu bạn quan tâm đến việc đầu tư dài hạn và tăng trưởng, ROE có thể là một trong những chỉ số quan trọng để xem xét.
- Phân tích toàn diện: Ngoài ROE, bạn cũng nên xem xét các chỉ số tài chính khác như ROA, EPS, lợi suất cổ tức, và các yếu tố kỹ thuật khác để có cái nhìn toàn diện về sức khỏe tài chính và tiềm năng phát triển của công ty.
Kết luận
ROE được ví như tấm la bàn định hướng cho các nhà đầu tư trong hành trình chinh phục thị trường tài chính. Bằng cách hiểu rõ bản chất ROE là gì và cách thức phân tích ROE, bạn có thể tự tin đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt, gia tăng lợi nhuận và góp phần tạo dựng nền tảng tài chính vững chắc cho bản thân. Ngoài ra, bạn còn có thể áp dụng các chỉ số khác để đầu tư chứng khoán như hệ số beta, chỉ số p/e, fibonacci,…
