Việc hạ lãi suất vào tháng 9 tới của Cục dự trữ Liên Bang Mỹ (FED) có thể gây xáo trộn cuộc bầu cử tống thống và đụng độ với hai đảng lớn của nước này.
Với FED – một ngân hàng trung ương luôn thận trọng và đứng ngoài các cuộc tranh luận chính trị thì việc thực hiện một thay đổi chính sách lớn vào thời điểm đang diễn ra cuộc bầu cử tống thống (sự kiện chính trị quan trọng) không phải một chuyện dễ dàng. Việc cắt giảm lãi suất trước cuộc bầu cử có thể khiến Đảng Cộng hòa và cựu Tổng thống Donald Trump nổi giận và không đồng tình nhưng việc trì hoãn lại có thể dẫn đến nền kinh tế bị suy thoái và phật lòng Đảng Dân chủ.
Đứng giữa tình huống khó xử như hiện tại, các quan chức ngân hàng trung ương Mỹ phải dành những tuần tới để thiết lập kỳ vọng và giải thích lý do sau bất kỳ công bố nào mà họ có thể đưa ra trong thời gian tới.
Chủ tịch Jerome Powell nhấn mạnh rằng FED đang rất tập trung để đảm bảo rằng lạm phát giảm và các đợt tăng lãi suất trước đây không đẩy nền kinh tế Mỹ rơi vào tình trạng suy thoái. Ông cũng phản đối những cáo buộc cho oằng FED sẽ bị lung lay bởi các vấn đề về chính trị.
Ông cũng khẳng định thêm “Chúng tôi không bao giờ sử dụng các công cụ của mình để ủng hộ hoặc phản đối một đảng phái chính trị, chính trị gia hay bất kỳ kết quả chính trị nào… Bất kỳ quyết định nào chúng tôi đưa ra trước, trong hoặc sau cuộc bầu cử tổng thống đều sẽ dựa trên dữ liệu, triển vọng kinh tế và cán cân rủi ro”.
Hiện tại, FED đang giữ lãi suất trong khoảng 5,25% – 5,5%, đây là mức cao nhất trong hai thập kỷ trở lại đây. Thước đo lạm phát của Fed chỉ tăng 2,5% so với cùng kỳ vào tháng 6.
Các nhà đầu tư kỳ vọng rằng FED sẽ giảm lãi suất ít nhất hai lần trong năm nay, do đó thời điểm nới lỏng của các quan chức sẽ không có nhiều tác động ngay lập tức đến thị trường lao động, tăng trưởng và lạm phát. Tuy nhiên, những người tiêu dùng có nợ thẻ tín dụng và doanh nghiệp phụ thuộc vào nợ ngắn hạn là những người sẽ không được hưởng lợi cho đến khi Fed hạ lãi suất.
Trong bối cảnh thị trường đang chắc chắn rằng FED sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 9, chi phí đi vay có thể tăng lên và các điều kiện tài chính có nguy cơ thắt chặt nếu FED không hành động theo như đúng dự kiến.
Đảng Cộng hòa gây áp lực
Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg Businessweek vào tháng 6 vừa qua, ông Donald Trump cho rằng mức lãi suất đang hiện hành đang gây khó khăn cho nền kinh tế nước này. Ông cũng cho rằng việc hạ lãi suất trước một cuộc bầu cử quan trọng là điều mà các quan chức không nên làm trong thời gian này.
Các đồng minh của vị cựu Tổng thống này cũng đã ra hiệu rằng họ sẽ gây áp lực chính trị lên chủ tịch FED nếu ông tiến hành cắt giảm lãi suất vào tháng 9. Nguyên nhân là vì họ lo ngại việc giảm lãi suất có thể thúc đẩy tâm lý cử tri và trao lợi thế về cho Đảng Dân chủ.
Ông Michael Faulkender – nhà kinh tế từng làm việc trong chính quyền ông Trump đưa ra nhận xét rằng tác động từ quyết định chính sách tiền tệ sẽ giảm đáng kể nếu FED đợi đến tháng 11 mới hạ lãi suất.
Ngay cả khi ông Trump gây áp lực lên FED, một số đảng viên Cộng hòa nhận định rằng các phản ứng gay gắt có thể sẽ giảm dần nếu ông Trump được bầu, vì ông muốn một nền kinh tế mạnh mẽ.
“…ông Trump sẽ nhanh chóng tha thứ cho Fed nếu ông thắng cử và trên thực tế sẽ rất hài lòng khi họ cam kết sẽ giảm lãi suất ngay khi ông nhậm chức”, cố vấn kinh tế Marc Sumerlin của Tổng thống George W. Bush cho biết.
Động thái của Đảng Dân chủ
Nhiều năm trước, đảng viên Dân chủ đã cố gắng thông qua các chương trình chi tiêu đầy tham vọng của chính quyền ông Biden tại đồi Capital. Đến hiện tại, một số người đang lên tiếng cảnh báo rằng chiến dịch tranh cử Phó Tổng thống Kamala Harris sẽ không được hưởng lợi từ xu hướng giảm mới đây của lạm phát, vì hành động liên quan tới lãi suất của FED cũng không tích cực mấy so với lạm phát.
Việc tăng lãi suất khiến cho người dân Mỹ khó có thể mua ô tô và nhà ở. Bà Kitty Richards – cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ cho biết rằng “Lãi suất thực sự khiến những mặt hàng có thể mua được, xét đến mức tăng lương của người lao động, nằm ngoài tầm với của họ”.
Trong những tuần qua, các cựu quan chức của chính quyền ông Biden và một số quan chức của FED đã kêu gọi ngân hàng trung ương nên hạ lãi suất ngay từ bây giờ để có thể kịp thời ngăn nên kinh tế suy yếu mộ cách không cần thiết và tăng khả năng hạ cánh mềm.
Trong một bức thư nhằm thúc giục ông Powell hạ lãi suất, ba thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ cho biết giữ lãi suất ở mức cao như hiện tại là điều không cần thiết.
