Trong lĩnh vực tiền điện tử và công nghệ Blockchain, Uniswap đã nổi lên như một trong những ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi) hàng đầu. Với sứ mệnh tiên phong trong việc giúp người dùng truy cập các dịch vụ tài chính phi tập trung dễ dàng hơn, Uniswap đã trở thành một nền tảng rất quan trọng mà các nhà đầu tư nên tìm hiểu. Vậy Uniswap là gì? Hãy cùng Kiến Thức Trader tìm hiểu ngay nhé!
Uniswap là gì?
Uniswap là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) hoạt động trên mạng Ethereum. Thay vì phải dựa vào các bên trung gian, Uniswap cho phép người dùng trao đổi các token ERC-20 trực tiếp một cách thuận tiện và an toàn.
Sàn này sử dụng cơ chế Automated Market Maker (AMM), thay thế cho việc sử dụng Order Book, bằng cách tạo ra các “pool” chứa các cặp token và được cung cấp thanh khoản bởi các nhà cung cấp (LP). Điều này giúp nhà đầu tư giao dịch trực tiếp với pool, mà không cần dựa vào các bên trung gian.
Ngoài việc hoạt động như một nền tảng trao đổi token, Uniswap còn cung cấp một Marketplace cho NFT. Tại đây, người dùng có thể giao dịch các NFT một cách tiện lợi, tiết kiệm đến 15% phí gas so với việc sử dụng các nền tảng khác.
Cách thức hoạt động của Uniswap là gì?
Uniswap hoạt động như một giao thức phi tập trung hoàn toàn, không cần cấp quyền. Hoạt động của nó dựa trên công thức:
X * Y = K
Trong đó:
- X đại diện cho số lượng Token A.
- Y đại diện cho số lượng Token B.
- K là tổng giá trị poll A/B
Từ công thức này, có thể thấy rằng:
- Nếu K thay đổi trong khi giá trị của A và B không thay đổi, thì X và Y sẽ thay đổi tương ứng.
- Nếu X và Y thay đổi trong khi K vẫn giữ nguyên, điều này ngụ ý rằng giá trị của các token A và B phải thay đổi.
Để thay đổi K, các nhà cung cấp thanh khoản (LP) cần thực hiện các thay đổi đối với X và Y. Để thay đổi X và Y, các nhà giao dịch cần tác động bằng cách trao đổi token.
Hành trình phát triển của Uniswap
Sau khi tìm hiểu Uniswap là gì, hãy cùng Kiến Thức Trader tìm hiểu về hành trình phát triển của nó nhé!
1. Uniswap V1
Uniswap V1 được ra mắt vào năm 2018 và được biết đến là DEX đầu tiên trên thị trường crypto sử dụng Automated Market Maker (AMM), được phát triển bởi Hayden Adams – người sáng lập và là CEO của dự án. Phiên bản Uniswap V1 sử dụng công thức x*y=k của AMM, nhưng chỉ hỗ trợ giao dịch giữa altcoin và ETH. Điều này tạo ra hạn chế cho những người muốn trao đổi giữa hai altcoin khác với nhau, khi họ phải trao đổi sang ETH trước rồi mới có thể trao đổi sang altcoin khác.
Mặc dù gặp nhiều hạn chế do là phiên bản đầu tiên, nhưng Uniswap V1 vẫn được coi là một sáng kiến sáng tạo trong thị trường crypto vào thời điểm đó, và đã trở thành nguồn cảm hứng cho các DEX sau này. Uniswap V1 cũng đã mở đầu cho sự bùng nổ của thị trường DeFi, đặc biệt khi bản nâng cấp Uniswap V2 được giới thiệu.
2. Uniswap V2
Uniswap V2 được ra mắt vào năm 2020 đã đem lại nhiều cải tiến so với phiên bản V1. Một trong những thay đổi quan trọng nhất là việc giới thiệu các cặp token ERC-20, cho phép LP tạo smart contract cho các pool bất kỳ của 2 token ERC-20 và cung cấp thanh khoản cho pool đó. Từ phiên bản này, người dùng có thể trao đổi các token ERC-20 mà không cần thông qua ETH.
Uniswap V2 cải thiện rất nhiều so với V1, bao gồm việc giảm phí gas và đưa ra các tính năng mới như flash swap. Khi V2 được phát hành, Uniswap bắt đầu tăng trưởng mạnh mẽ và thúc đẩy DeFi trở thành một xu hướng lớn, gọi là “DeFi Summer”.
Trong Uniswap V2, tính thanh khoản theo mô hình x*y=k trên toàn bộ phạm vi giá từ 0 đến vô cực cho phép người dùng trao đổi token ở bất kỳ giá nào và khối lượng nào. Tuy nhiên, nó thường chỉ di chuyển trong một khoảng giá cố định.
Nếu giá của token tăng hoặc giảm ra khỏi khoảng giá cố định đó, người dùng sẽ gặp phải hiện tượng trượt giá cao khi trao đổi token và LP cũng sẽ chịu Impermanent Loss (tổn thất tạm thời). Vì vậy, phiên bản V3 đã được phát triển để giải quyết những hạn chế của V2.
3. Uniswap V3
Uniswap V3 ra đời vào năm 2021 đã tập trung vào giải quyết những hạn chế của phiên bản V2. Đặc biệt, V3 đã nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và giảm tổn thất tạm thời bằng cách cho phép LP cung cấp thanh khoản trong một vùng giá cụ thể thông qua cơ chế Concentrated Liquidity (thanh khoản tập trung). Bên cạnh đó, V3 cũng giới thiệu nhiều tính năng mới quan trọng như Range Orders, NFT LP token, các mức phí giao dịch cho LP, NFT Marketplace và tích hợp các chuỗi mới ngoài Ethereum.
4. Uniswap V4
Uniswap V4 được giới thiệu vào ngày 13/06/2023 đã đem lại một số tính năng chính đáng chú ý như gộp các pool vào một smart contract, Flash Accounting và Hooks. Những tính năng này không chỉ cải thiện hiệu quả so với các phiên bản trước mà còn có thể nâng cấp cả mảng DEX.
Nhìn chung, Uniswap V4 hứa hẹn mang lại nhiều cải tiến đáng chú ý, tối ưu hóa trải nghiệm giao dịch on-chain và giải quyết các vấn đề liên quan đến phí giao dịch và lợi ích cho LP. Tuy nhiên, việc nâng cấp Dencun của Ethereum không được thực hiện trong năm 2023 dẫn đến việc cộng đồng phải chờ đợi thêm để chứng kiến sự ra mắt của Uniswap V4.
6 sản phẩm nổi bật của Uniswap là gì?
1. Swap
Tính năng Swap trên Uniswap cho phép người dùng trao đổi 2 token với mức giá tốt nhất, trong đó họ phải trả phí giao dịch 0.3% cho Uniswap. Hiện tại, Uniswap hỗ trợ người dùng trao đổi token trên 8 blockchain khác nhau, bao gồm: Ethereum, BNB Chain, Arbitrum, Optimism, Polygon, Base, Avalanche và Celo.
Ngoài ra, người dùng cũng có thể mua coin/token trực tiếp thông qua dịch vụ Moonpay, một nền tảng chuyển đổi tiền pháp định sang crypto toàn cầu được tích hợp trên Uniswap. Điều này mang lại cho người dùng sự tiện lợi khi muốn mua các loại coin hoặc token mà không cần phải trải qua quá trình trao đổi trên giao diện Swap.
2. Flash Swap
Flash Swap là một tính năng tương tự như Flash Loan trên Aave. Trên Uniswap, Flash Swap cho phép người dùng rút tài sản từ pool thanh khoản của bất kỳ token ERC20 nào trên Uniswap và thực hiện các thao tác tùy ý mà không cần phải trả trước phí giao dịch. Tuy nhiên, cuối mỗi giao dịch, người dùng phải đảm bảo hai điều kiện sau:
- Thanh toán số lượng ERC-20 token đã rút bằng token tương ứng trong pool.
- Trả lại số lượng ERC-20 token đã rút cùng với một khoản phí nhỏ.
Các giao dịch swap này cực kỳ hữu ích vì chúng loại bỏ các yêu cầu về vốn trả trước và các ràng buộc về thứ tự hoạt động không cần thiết đối với các giao dịch nhiều bước liên quan đến Uniswap.
Một ví dụ về cách sử dụng Flash Swap như sau: Trên KyberSwap, tỷ giá là 1 WETH = 1450 DAI, trong khi trên Uniswap là 1 WETH = 1400 DAI. Một người dùng có thể thực hiện một lệnh Flash Swap để rút 1 WETH từ Uniswap, sau đó chuyển sang KyberSwap để bán với tỷ giá cao hơn và cuối cùng hoàn trả lại Uniswap với khoản lợi nhuận 50 DAI.
3. Range Orders
Range Orders là tính năng cho phép người dùng đặt lệnh mua/bán trong một khoảng giá cụ thể được xác định trước đó. Khi giá thị trường của tài sản đó khớp với khoảng giá đã được xác định trước, giao thức sẽ tự động thực hiện lệnh mua/bán đó.
Một số thị trường có thể sẽ yêu cầu phí cho các lệnh giới hạn, nhưng Range Orders lại tạo ra phí khi lệnh được thực hiện. Điều này là do Range Orders, từ mặt kỹ thuật, được coi là một hình thức cung cấp thanh khoản hơn là một giao dịch swap thông thường.
4. Tokens
Đây là tính năng cho phép người dùng theo dõi top các đồng coin/token dựa trên nhiều chỉ số khác nhau như tỷ lệ tăng/giảm, tổng giá trị khóa (TVL), và khối lượng giao dịch, với các khoảng thời gian khác nhau như 1 giờ, 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng và 1 năm. Người dùng cũng có thể theo dõi các top coin/token trên nhiều blockchain mà Uniswap hỗ trợ. Điều này giúp người dùng dễ dàng theo dõi xu hướng và hiệu suất của các loại tiền mã hóa mà họ quan tâm trên các nền tảng khác nhau.
5. NFTs
Đây là NFT Aggregator Marketplace của Uniswap, nơi người dùng có thể giao dịch NFT được liệt kê trên các sàn giao dịch khác như OpenSea, Looksrare, X2Y2,… Người dùng tham gia giao dịch NFT trên Uniswap có thể tiết kiệm 15% phí gas so với các NFT Marketplace khác. Điều này mang lại lợi ích tài chính đáng kể cho người dùng và làm tăng tính hấp dẫn của việc sử dụng NFT Aggregator Marketplace của Uniswap.
6. Pool
Đây là nơi mà những nhà cung cấp thanh khoản (LP) sẽ cung cấp thanh khoản vào các pool để nhận về phí giao dịch từ nền tảng. Có tới 3 mức phí giao dịch cho LP lựa chọn để cung cấp thanh khoản, bao gồm: 0,05%, 0,3%, và 1%. Các mức phí này được thiết kế để phù hợp với các trường hợp cung cấp thanh khoản khác nhau như:
- 0.05%: Mức phí áp dụng cho các cặp giao dịch cần sự ổn định như các cặp stablecoin, vì mức phí cao sẽ ảnh hưởng đến giá của các cặp này.
- 0.3%: Mức phí áp dụng cho các Pool thông thường như ETH/DAI, ETH/WBTC,…
- 1%: Mức phí áp dụng cho các cặp giao dịch hiếm có nguồn cung ít mà nhu cầu giao dịch cao.
Ngoài ra, sàn Uniswap đã bắt đầu thu từ 10% – 25% phí giao dịch của LP. Điều này có nghĩa là LP sẽ không được hưởng toàn bộ phí giao dịch như trước đây.
Token của sàn Uniswap là gì?
Thông tin cơ bản về Uni coin:
Tên token |
Uniswap Token |
Token |
UNI |
Blockchain |
Ethereum, BNB Chain, Arbitrum, Optimism |
Hợp đồng |
Ethereum: 0x1f9840a85d5af5bf1d1762f925bdaddc4201f984 BNB Chain: 0xbf5140a22578168fd562dccf235e5d43a02ce9b1 Arbitrum: 0xfa7f8980b0f1e64a2062791cc3b0871572f1f7f0 Optimism: 0x6fd9d7ad17242c41f7131d257212c54a0e816691 |
Công dụng token |
Quản trị |
Tổng cung |
1.000.000.000 UNI |
Cung lưu hành |
753.766.667 UNI |
Công dụng của token sàn Uniswap
UNI là token quản trị của Uniswap, được sử dụng trong việc đưa ra các quyết định quan trọng liên quan đến việc phát triển và hoạt động của nền tảng. Gần đây, Uniswap đã ngừng sử dụng UNI như là phần thưởng cho hoạt động liquidity mining và lượng UNI còn lại đã bị khóa trong kho của nền tảng.
Tuy nhiên, số lượng UNI này có thể được phát hành thông qua một cuộc bỏ phiếu quản trị trong tương lai. Cộng đồng sẽ có quyền quyết định về việc sử dụng số UNI này, bao gồm việc phân phối cho các hoạt động khác nhau, tăng cường tính thanh khoản, phát triển sản phẩm, hoặc các mục đích khác mà cộng đồng đánh giá là quan trọng và có ý nghĩa cho hệ sinh thái của Uniswap.
Đánh giá sàn Uniswap mới nhất 2024
1. Ưu điểm
Uniswap được sử dụng rộng rãi nhờ vào những đặc điểm vượt trội sau đây:
- Cách sử dụng tiện lợi và dễ dàng: Thời gian thực hiện lệnh giao dịch trên Uniswap rất nhanh chóng. Người dùng không cần phải tạo tài khoản, xác minh KYC, hoặc cài đặt các bước bảo mật như 2FA như trên các sàn giao dịch truyền thống khác.
- Phí giao dịch tương đối thấp: Uniswap áp dụng một mức phí cố định là 0.3% cho mỗi giao dịch, rẻ hơn nhiều so với một số sàn giao dịch phi tập trung khác.
- Tính phi tập trung: Người dùng có toàn quyền quản lý tài sản của mình trên Uniswap, giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến bảo mật và tránh được các rủi ro từ các bên trung gian.
- Cơ hội tiếp cận với Coin/Token mới: Trên Uniswap, người dùng có thể tiếp cận và giao dịch với các token mới một cách dễ dàng. Không giống như các sàn giao dịch truyền thống khác, Uniswap không yêu cầu các dự án tiền mã hóa phải trải qua quá trình kiểm duyệt để được niêm yết, cho phép người dùng tiếp cận với các coin/token mới một cách nhanh chóng.
2. Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm đã được đề cập, Uniswap cũng có một số rủi ro tiềm ẩn như:
- Thiếu nhiều tính năng so với sàn tập trung: Uniswap có thể thiếu một số tính năng so với các sàn giao dịch tập trung. Ví dụ, trên các sàn tập trung, người dùng có thể đặt lệnh chờ mua với giá thấp hơn khi một token đang ở mức giá cao. Hơn nữa, họ cũng có thể sử dụng các chức năng như lệnh chốt lời hoặc lệnh cắt lỗ tự động.
- Giao dịch không thành công: Có khả năng giao dịch trên Uniswap sẽ không thành công vì nhiều lý do, như việc trả quá ít phí gas hoặc thiếu thanh khoản trong pool của Uniswap.
- Rủi ro lừa đảo: Một số trang web tự mạo danh là Uniswap có thể tồn tại, và người dùng cũng có thể dễ dàng gặp phải các trường hợp lừa đảo. Việc tìm ra dự án có tiềm năng trên Uniswap cũng không phải lúc nào cũng dễ dàng, bởi vì có hàng nghìn dự án khác nhau trên nền tảng này.
Làm thế nào để tránh scam trên sàn Uniswap?
Việc niêm yết token lên Uniswap rất đơn giản bằng việc nạp ETH vào và tạo pool thanh khoản, sau đó chỉ cần mã hóa một token trên nền tảng ERC20 là xong. Do đó, việc niêm yết trên Uniswap dễ dàng hơn và tình trạng lừa đảo là không thể tránh khỏi.
Do đó, khi giao dịch trên các sàn giao dịch phi tập trung, bạn cần chú ý 2 vấn đề sau:
- Kiểm tra Asset ID của dự án: Đảm bảo bạn kiểm tra kỹ mã ID của tài sản hoặc dự án bạn đang quan tâm. Tránh giao dịch với các token giả mạo hoặc không được chính thức phát hành bởi dự án.
- Kiểm tra hợp đồng của dự án: Hãy kiểm tra hợp đồng thông minh của dự án để đảm bảo rằng nó đã được xác minh và không có vấn đề về bảo mật. Bạn có thể kiểm tra hợp đồng trên trang web chính thức của dự án hoặc thông qua các trang web như Coingecko để đảm bảo tính chính xác và an toàn của hợp đồng.
Kết luận
Qua bài viết Uniswap là gì của Kiến Thức Trader, có thể thấy Uniswap là một giao thức phi tập trung cho phép người dùng trao đổi các token tiền mã hóa một cách trực tiếp và không cần trung gian. Với những ưu điểm như sự tiện lợi, phí giao dịch thấp, tính phi tập trung và cơ hội tiếp cận với các token mới, Uniswap đã trở thành một trong những sàn giao dịch hàng đầu hiện nay.