Restaking là gì? Xu hướng đầu tư crypto mới bùng nổ trong năm 2024

Năm 2009, Bitcoin ra đời đã mở ra tiềm năng về một hệ thống phi tập trung, nhưng chỉ giới hạn ở các giao dịch chuyển BTC. Để khắc phục hạn chế này, Ethereum đã được phát triển, tạo ra một lớp thực thi EVM dựa trên mô-đun của nó. Điều này giúp các nhà phát triển xây dựng ứng dụng mà không cần tạo ra một mạng lưới mới.

Tuy nhiên, Ethereum vẫn đối mặt với một số vấn đề:

• Vấn đề bảo mật của các blockchain mới: Các blockchain mới không thể tận dụng tính bảo mật của blockchain cũ. Để giải quyết vấn đề này, mô hình modular blockchain đã được đưa vào sử dụng nhằm cải thiện những hạn chế.
• Phụ thuộc vào các dự án middleware: Ethereum phải dựa vào các dự án middleware như Oracle, Bridge,… Các dự án này cần phát triển mạng lưới tin cậy riêng và phần lớn chúng có bảo mật không cao, trở thành mắt xích yếu nhất trong hệ thống modular stack.
• Khả năng tiếp nhận giá trị của Ethereum: Ethereum không hấp thụ hết giá trị vì người dùng phải sử dụng token của các dApps khác.
• Mô hình chi phí không tối ưu: Chi phí sử dụng dịch vụ có thể cao hơn giá trị mà chúng mang lại.

=> Do đó, để tăng cường tính bảo mật cho các ứng dụng trung gian này, Restaking đã xuất hiện như một giải pháp hiệu quả.

Cơ chế hoạt động của Restaking

Restaking là một phương pháp mới giúp tăng lợi nhuận từ việc stake ETH. Nếu bạn đang stake ETH trực tiếp trên Ethereum Beacon Chain hoặc thông qua các dự án Liquid Staking như Lido, bạn có thể sử dụng EigenLayer để restake số tài sản này và gia tăng lợi nhuận.

Khi bạn đem ETH đã stake lên EigenLayer để restake, EigenLayer sẽ sử dụng số ETH này để bảo đảm an toàn cho các Dịch vụ được xác thực hoạt động (Actively Validated Services – AVS). Các AVS này sau đó sẽ cung cấp dịch vụ xác thực cho nhiều middleware khác nhau.

Middleware là các dự án đóng vai trò kết nối và hỗ trợ các dApps với cơ sở hạ tầng của blockchain. Một số loại middleware phổ biến bao gồm Oracle, Layer 2, Rollups, Bridge, và Data Availability.

Các giao thức restaking đã trở nên rất phổ biến trong thời gian gần đây. Từ đầu năm 2024, tổng giá trị bị khóa (TVL) của các giao thức này đã tăng từ 1.01 tỷ USD lên gần 11 tỷ USD, theo dữ liệu từ DeFiLlama.

Restaking không chỉ giúp tăng cường bảo mật cho các dịch vụ trung gian mà còn mang lại lợi nhuận bổ sung cho những người đã stake ETH.

Các loại Restaking chính

1. Native Restaking

Native restaking cho phép bạn restake ETH đã stake của mình trực tiếp lên Beacon Chain thông qua EigenLayer và trở thành một validator. Điều này được thực hiện bằng cách tạo một hợp đồng thông minh gọi là EigenPod.

Khi thực hiện restaking, thông tin rút reward và token gốc của validator sẽ được chỉ định đến hợp đồng thông minh EigenPod của EigenLayer. Quá trình rút tiền sẽ diễn ra trên EigenLayer thay vì trực tiếp từ Beacon Chain của Ethereum.

Địa chỉ này có thể là ví cá nhân của người dùng hoặc bất kỳ địa chỉ Ethereum nào mà họ chọn làm điểm đến cho các khoản thanh toán và phần thưởng từ việc staking.

Theo dữ liệu, cứ 4 validator thì có 1 validator sử dụng restaking của EigenLayer

2. Liquid Restaking

Liquid Restaking cho phép người dùng restake Liquid Staking Token (LST) nhận được từ các dự án Liquid Staking như RocketPool để nhận thêm phần thưởng và EigenLayer Points.

Liquid Restaking là giải pháp lý tưởng cho người dùng thông thường vì không yêu cầu hiểu biết sâu về công nghệ hay cách vận hành node như Native Restaking. Người dùng có thể tái restake LST một cách dễ dàng.

Khi người dùng stake LST của họ vào giao thức Liquid Restaking, họ sẽ nhận được Liquid Restaking Token (LRT). LRT có thể được sử dụng trong nhiều hoạt động DeFi như Farming, Lending, đồng thời người dùng vẫn có thể tiếp tục nhận được EigenLayer Points và có cơ hội nhận airdrop từ các giao thức khác.

Liquid Restaking mang lại lợi nhuận cao hơn so với các giao thức Liquid Staking Derivative (LSD). Người dùng có thể tối ưu hóa lợi nhuận từ ETH của mình, tạo ra tính thanh khoản cho LSTs và giữ được EigenLayer Points. Một ví dụ điển hình là đợt airdrop của AltLayer cho người dùng sử dụng chức năng restaking của dự án.

Ưu điểm và nhược điểm của Restaking là gì?

1. Ưu điểm

• Tăng lợi nhuận: Quá trình tái đầu tư giúp tài sản đã stake của người dùng không bị khóa mà được tiếp tục stake trên các nền tảng khác. Điều này giúp lợi nhuận tăng lên đáng kể. Người dùng vẫn được công nhận là đang giữ số tài sản stake này và có thể dùng chúng làm tài sản thế chấp để vay thêm stablecoin, từ đó nhanh chóng gia tăng tài sản.
• Tăng bảo mật cho dự án sử dụng Restaking: Càng nhiều tài sản được đem đi stake, mạng lưới càng mạnh mẽ và có giá trị hơn. Điều này thu hút nhiều dự án hơn để xây dựng trên mạng lưới, tăng cường tính bảo mật và sự ổn định của hệ sinh thái
• Tạo ra sự linh hoạt trong việc sử dụng tài sản: Người dùng có thể stake tài sản vào các validator, tăng cường sức mạnh staking của tài sản gốc và cung cấp thanh khoản linh hoạt trong thị trường DeFi. Điều này giúp người dùng tối ưu hóa việc sử dụng tài sản và tham gia vào nhiều hoạt động DeFi khác nhau.

2. Nhược điểm

• Rủi ro mất tài sản: Khi các nodes chịu trách nhiệm xác minh và ghi lại giao dịch trong mạng lưới blockchain gặp lỗi hoặc thực hiện hành vi xấu thì tài sản của người dùng có nguy cơ bị chiếm đoạt một phần hoặc toàn bộ.
• Rủi ro từ Smart Contract:  Mạng lưới có thể bị tấn công, dẫn đến mất tài sản. Mặc dù các dự án sử dụng restaking có khả năng kháng cự và bảo mật tốt hơn nhưng nguy cơ này vẫn tồn tại.
• Bong bóng tài sản: Việc giá trị tài sản của người dùng tăng lên nhờ các token có thể dẫn đến việc thổi phồng giá trị của các token đó, tạo ra bong bóng tài sản. Khi các nền tảng cho phép sử dụng tài sản đã stake làm tài sản thế chấp để tạo ra stablecoin mới, sự biến động mạnh của thị trường có thể khiến tài sản của người dùng bị thanh lý nhiều lần, dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng.

Ứng dụng của Restaking là gì?

Theo trang Blockworks, mô hình restaking của EigenLayer có thể được áp dụng để xây dựng nhiều ứng dụng khác nhau, đặc biệt là các dự án cần tận dụng độ bảo mật cao của Ethereum như các sidechain của Ethereum.

Hiện tại, Ethereum blockspace đang gặp nhiều vấn đề. Khi blockspace càng chứa nhiều giao dịch, phí gas để xử lý giao dịch sẽ rất cao. Để giải quyết vấn đề này, các dự án có thể xây dựng các sidechain được liên kết trực tiếp với Ethereum và tận dụng bảo mật của ETH để xử lý giao dịch trước khi chúng được xác thực trên Ethereum layer 1.

Ngoài ra, EigenLayer cũng phát triển một Data Availability layer (lớp khả dụng dữ liệu), cho phép các giao dịch được thực hiện ở nơi có băng thông lớn hơn và phí rẻ hơn. Ví dụ, băng thông dữ liệu hiện tại của Ethereum là khoảng 80 kilobyte mỗi giây. Với lớp khả dụng dữ liệu của EigenLayer, tốc độ này tăng lên 15 megabyte mỗi giây.

Cuối cùng, EigenLayer còn được sử dụng bởi Mantle Network, một optimistic rollup được xây dựng bởi BitDAO (Bybit). Mantle Network bao gồm các thành phần sau:

• Execution layer (Lớp thực thi): Tương thích với EVM.
• Data Availability layer (Lớp khả dụng dữ liệu): Sử dụng EigenLayer.
• Consensus & Settlement Layer (Lớp đồng thuận & dàn xếp): Sử dụng Ethereum.

Ngoài ra, EigenLayer cũng cho rằng mình có thể hỗ trợ nhiều ứng dụng trung gian (middleware) như Oracle (Chainlink), Cross-chain Bridge (Multichain), Data Storage (Filecoin). Các ứng dụng này có thể được nâng cấp để tương thích tốt hơn với Ethereum layer 1, tránh xung đột dẫn đến hard fork.

Tương lai của Restaking sẽ ra sao?

Restaking là một mô hình giải quyết nhiều vấn đề hiện tại của Ethereum, giúp mạng lưới trở nên bảo mật hơn. Tuy nhiên, đây vẫn là một mô hình mới, chưa thu hút được nhiều dự án sử dụng và chưa có sự tác động lớn đến toàn bộ thị trường DeFi. Chúng ta cần tiếp tục quan sát để xem động thái của các dự án DeFi lớn khác đối với cơ chế bảo mật này.

Nếu mô hình Restaking thành công với Ethereum, chúng ta có thể kỳ vọng vào ba viễn cảnh sau:

• Mở rộng sang các blockchain Proof of Stake khác: Mô hình Restaking có thể được áp dụng cho các blockchain Proof of Stake khác. Nếu EigenLayer đủ tiềm lực, họ có thể phát triển Multichain. Nếu không, sẽ có những dự án fork trên các chain khác tiên phong thực hiện trước.
• Xung đột với các dự án trung gian (middleware): Các dự án trung gian (middleware) có thể xung đột với các dự án Restaking, vì giá trị token của các dự án middleware sẽ bị giảm do tính ứng dụng của chúng bị hạn chế. Các dự án middleware có thể buộc phải thay đổi mô hình kinh tế để duy trì hoạt động nếu các dự án Restaking hút giá trị.
• Khả năng khan hiếm ETH trên thị trường: Ethereum có thể trở nên khan hiếm hơn vì ngoài ứng dụng trả gas fee, stake trực tiếp trên Beacon Chain, stake thông qua Liquid Staking Derivatives, ETH còn được restake ở các dự án Restaking. Điều này có thể làm giảm lượng ETH lưu thông, tạo cơ sở cho giá ETH tăng trong dài hạn.

Kết luận