Yield Farming là một thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi). Đây là một chiến lược đầu tư mà người dùng có thể kiếm thêm thu nhập từ các tài sản tiền điện tử của mình. Quá trình này không chỉ tạo ra nguồn thu nhập thụ động mà còn giúp tăng tính thanh khoản và hỗ trợ sự phát triển của hệ sinh thái DeFi. Vậy Yield Farming là gì? Hãy cùng Kiến Thức Trader tìm hiểu ngay nhé!
Yield Farming là gì?
Yield Farming (khai thác lợi suất) là một phương thức tạo thu nhập thụ động thông qua việc cung cấp thanh khoản. Người dùng sẽ gửi tiền điện tử vào các pool thanh khoản DeFi hoặc các pool staking.
Nói đơn giản, người dùng sẽ khóa tiền của mình vào một ứng dụng DeFi, sau đó dự án sẽ tự động trả phần thưởng tiền điện tử cho những “nông dân năng suất” theo thời gian.
Mô hình Yield Farming này tương tự như khi bạn gửi tiền vào ngân hàng và nhận lãi suất. Tuy nhiên, trong trường hợp này, bạn sẽ gửi tiền điện tử thông qua các nền tảng cho vay và nhận lãi bằng crypto.
Phần thưởng này thường được trả dưới dạng token quản trị mà các dự án DeFi sử dụng như công cụ vốn chủ sở hữu để tạo điều kiện quản lý cộng đồng. Đôi khi, phần thưởng còn là phí giao dịch mà tất cả các nhà cung cấp thanh khoản (LP) kiếm được trên các sàn giao dịch phi tập trung như Sushi và Curve.
Các thuật ngữ quan trọng trong Yield Farming
1. TVL là gì?
TVL là viết tắt của tổng giá trị tài sản bị khóa. Đây là chỉ số dùng để đo lượng tiền điện tử đã được gửi vào các nhóm thanh khoản hoặc staking pool của một farm. Trong lĩnh vực DeFi, TVL được sử dụng tương tự như Chỉ số tài sản được quản lý (AUM) trong tài chính truyền thống. Nếu bạn thấy rằng một Yield Farming cụ thể có TVL là 500 triệu USD, điều đó có nghĩa là hiện có 500 triệu USD đang được khóa trong trang trại đó.
2. APY và APR
Trong hệ sinh thái DeFi, các dự án sử dụng hai tỷ số APR và APY để tính toán tỷ lệ phần trăm hàng năm, giúp người dùng biết được họ kiếm được bao nhiêu tiền lãi khi gửi vào các Yield Farming.
APR (Annual Percentage Rate) chỉ đơn giản theo dõi số tiền lãi mà người gửi tiền sẽ kiếm được từ tiền điện tử của họ trong suốt một năm. Ví dụ, nếu một farm luôn cung cấp APR 5% và bạn cung cấp 100 USD cho trang trại đó, thì sau một năm, bạn sẽ có 105 USD.
Ngược lại, APY (Annual Percentage Yield) theo dõi số tiền lãi mà người gửi tiền sẽ kiếm được trong farm suốt thời gian một năm nếu thu nhập từ lãi suất của nó được tái đầu tư liên tục vào Yield Farming.
Cho dù một dự án sử dụng APR hay APY để theo dõi cơ hội lợi nhuận, thì bạn cũng cần lưu ý rằng thu nhập từ các farm biến động liên tục do sự thay đổi về số lượng người tham gia, lịch trình phân phối token và phí giao dịch. Do đó, hãy coi APR hoặc APY chỉ là thông tin nhanh về hiệu suất hiện tại, chứ không phải là lãi suất cố định.
Kể từ mùa hè DeFi năm 2020, nhiều người dùng đã theo đuổi các dự án có APY hàng nghìn phần trăm với mong muốn làm giàu nhanh chóng. Tuy nhiên, các giao thức này thường tiềm ẩn rủi ro cao và dễ bị lừa đảo.
Lịch sử hình thành của Yield Farming
Synthetix – giao thức tài sản tổng hợp trên chuỗi – là dự án đã tiên phong trong lĩnh vực Yield Farming vào tháng 7 năm 2019 khi bắt đầu thưởng token quản trị SNX cho các nhà cung cấp thanh khoản (LP) của cặp sETH/ETH trên Uniswap V1.
Một năm sau, giao thức cho vay Compound Finance đã khởi động chương trình Yield Farming tập trung vào token quản trị COMP. Chương trình này vẫn đang diễn ra, trao token COMP cho cả người vay và người cho vay của Compound dựa trên mức độ hoạt động của họ.
Việc triển khai Yield Farming COMP của Compound đã thúc đẩy sự quan tâm đến khai thác thanh khoản. Sự quan tâm này tiếp tục gia tăng khi các cơ hội thu nhập thụ động mới bắt đầu xuất hiện thường xuyên trong DeFi. Thực tế, Yield Farming hiện là phương tiện chính mà các dự án DeFi mới nổi sử dụng để khởi động và duy trì tính thanh khoản cho các dự án của họ.
2 hình thức Yield Farming nổi tiếng
1. Yield Farm LP
Trong Yield Farm LP, người dùng gửi tiền điện tử vào một hợp đồng thông minh để tạo điều kiện cho pool thanh khoản hoạt động một cách tự động. Một pool như vậy hoạt động như một cặp giao dịch phi tập trung giữa hai hoặc nhiều loại tiền điện tử, và các giao dịch được thực hiện bằng tiền điện tử do các nhà cung cấp thanh khoản (LP) cung cấp. Để đổi lấy tiền gửi, ứng dụng DeFi sẽ thưởng cho LP bằng token.
Ví dụ, SushiSwap thưởng cho các nhà cung cấp thanh khoản bằng token SLP. Những token này có thể được sử dụng để rút lại các khoản tiền gửi từ pool thanh khoản bất kỳ lúc nào, cùng với bất kỳ khoản lãi nào đã tích lũy.
Các token LP này rất quan trọng vì các ứng dụng DeFi thường chạy các chương trình khai thác thanh khoản, thiết lập giao diện stake để gửi các token LP. Điều này khóa thanh khoản của bạn và liên tục tự động kiếm cho bạn phần thưởng token quản trị miễn là token LP của bạn được stake.
2. Staking Farm
Trong một Staking Farm, người dùng sẽ gửi tiền điện tử vào một hợp đồng thông minh được lập trình để tạo staking pool. Thay vì hoạt động như một cặp giao dịch phi tập trung, staking pool giống như một kho tiền chỉ dành cho một loại tài sản. Nó không tạo điều kiện cho giao dịch mà chỉ nhận tiền gửi.
Các Staking Farm cung cấp trải nghiệm dễ dàng hơn cho người dùng so với Farm LP. Điều này là vì các staking Farm chỉ yêu cầu người dùng ký gửi một loại tài sản duy nhất để kiếm thu nhập thụ động thay vì phải cung cấp thanh khoản cho một cặp giao dịch trên sàn DEX.
Cách hoạt động của Yield Farming là gì?
Yield Farming có mối liên hệ mật thiết với mô hình tạo lập thị trường tự động (AMM). Các mô hình AMM phổ biến bao gồm Uniswap, Mooniswap, Balancer,…
Trong Yield Farming, các nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Provider – LP) đưa tiền vào các pool thanh khoản của giao thức. Pool thanh khoản là một smart contract chứa tiền và cho phép người dùng vay, cho vay, hoặc trao đổi token.
Doanh thu của các pool thanh khoản đến từ phí giao dịch khi người dùng thực hiện các hoạt động như vay, cho vay, hoặc trao đổi token trong pool. Doanh thu này được chia lại cho các LP theo tỷ lệ phần trăm thanh khoản mà họ đã cung cấp.
Ngoài doanh thu từ phí giao dịch, một số giao thức còn thúc đẩy thanh khoản cho hệ thống bằng cách phân phối token bản địa cho các LP đã cung cấp thanh khoản (có thể trên toàn bộ pool của giao thức hoặc một số pool cụ thể). Quá trình này được gọi là Liquidity Mining.
Liquidity Mining là một khái niệm hẹp hơn trong Yield Farming, trong đó LP không chỉ nhận được doanh thu từ việc cung cấp thanh khoản mà còn nhận thêm một lượng token khác nữa.
TOP 10 giao thức Yield Farming nổi bật nhất hiện nay
- Aave: Aave là một giao thức vay và cho vay phi tập trung mã nguồn mở tạo ra thị trường tiền tệ, nơi người dùng có thể vay tài sản và kiếm lãi kép dưới dạng token AAVE (trước đây là LEND). Người dùng có thể kiếm được APR lên đến 15% khi cho vay trên Aave.
- Compound: Compound là một thị trường tiền tệ cho vay và đi vay tài sản, nơi lãi suất kép được điều chỉnh theo thuật toán và người dùng có thể kiếm được token quản trị COMP. Compound đã được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo tiêu chuẩn bảo mật cao nhất với APY dao động từ 0.21% đến 3%.
- Curve Finance: Curve Finance là một DEX cho phép người dùng và các giao thức phi tập trung khác trao đổi stablecoin với phí thấp và trượt giá thấp, sử dụng thuật toán tạo thị trường độc đáo. Đây là DEX lớn nhất về TVL và APY cơ bản có thể tăng tới 10%, trong khi APY phần thưởng có thể lên đến hơn 40%.
- Uniswap: Uniswap là một DEX và AMM cực kỳ phổ biến, cho phép người dùng hoán đổi hầu hết mọi cặp token ERC20 mà không cần người trung gian. Các nhà cung cấp thanh khoản phải stake cả hai bên của nhóm thanh khoản theo tỷ lệ 50/50 và kiếm được một tỷ lệ phí giao dịch cũng như token quản trị UNI.
- Instadapp: Instadapp là nền tảng tiên tiến để tận dụng tiềm năng của DeFi. Người dùng có thể quản lý và xây dựng danh mục đầu tư DeFi của họ, và các nhà phát triển có thể xây dựng cơ sở hạ tầng DeFi bằng nền tảng của Instadapp.
- SushiSwap: SushiSwap hiện là một hệ sinh thái DeFi với AMM đa chuỗi, thị trường cho vay và đòn bẩy, các Dapp mini on-chain và bệ phóng.
- PancakeSwap: PancakeSwap là một DEX được xây dựng trên mạng Binance Smart Chain (BSC) để hoán đổi token BEP20. PancakeSwap sử dụng mô hình tạo thị trường tự động (AMM), nơi người dùng giao dịch với nhóm thanh khoản. PancakeSwap tập trung vào các tính năng đánh bạc, xổ số, đấu giá và sưu tầm NFT. APY trên nền tảng này có thể lên tới hơn 400%.
- Venus Protocol: Venus Protocol là một hệ thống thị trường tiền tệ dựa trên thuật toán, phát triển hệ thống cho vay và tín dụng trên Binance Smart Chain. Người dùng cung cấp tài sản thế chấp và kiếm APY cho vay, trong khi người vay phải trả lãi. Venus cho phép sử dụng tài sản thế chấp để mint các stablecoin tổng hợp và được hỗ trợ bởi một pool tiền điện tử.
- Balancer: Balancer là một nền tảng giao dịch và quản lý danh mục đầu tư tự động, nổi bật với việc stake linh hoạt. Nền tảng không yêu cầu người cho vay bổ sung thanh khoản như nhau cho cả hai nhóm, nhà cung cấp thanh khoản có thể tạo các nhóm thanh khoản tùy chỉnh với các tỷ lệ token khác nhau.
- Yearn.finance: Yearn.finance là một giao thức tổng hợp phi tập trung tự động, cho phép người dùng sử dụng các giao thức cho vay khác nhau như Aave và Compound để có lợi suất cao nhất. Yearn.finance tìm kiếm các dịch vụ Yield Farming có lợi nhất và sử dụng phương pháp phục hồi để tối đa hóa lợi nhuận.
Ưu điểm và nhược điểm mà Yield Farming phải đối mặt
1. Ưu điểm
- Cho phép mọi người dễ dàng kiếm thu nhập thụ động từ tiền điện tử.
- Cung cấp một loạt cơ hội, từ các Yield Farming ít người tham gia đến các Yield Farming có tính cạnh tranh cao.
- Mang lại cho người dùng khả năng tham gia vào các quyết định về giao thức DeFi thông qua phần thưởng token quản trị.
- Giúp người dùng nâng cao hiểu biết về DeFi và nắm bắt các cải tiến trong tương lai của DeFi.
2. Nhược điểm
- Rủi ro Smart Contract: Đa số các giao thức được phát triển bởi các nhóm nhỏ, thiếu nguồn lực và có nguy cơ cao bị lỗi trong smart contract (do thiếu ngân sách để kiểm tra). Ngay cả những giao thức đã được kiểm tra vẫn có thể có lỗi và dẫn đến mất tiền, như trường hợp của Bzrx, Curve…
- Rủi ro thiết kế hệ thống: Trong các giao thức như Uniswap, việc cung cấp thanh khoản có thể dẫn đến mất lỗ tạm thời (impermanent loss) khi giá của một tài sản trong pool biến động nhanh. Người cung cấp thanh khoản có thể bị rút hết tiền khi cung cấp thanh khoản như đã xảy ra ở Balancer.
- Rủi ro bị thanh lý: Tài sản thế chấp có thể mất giá và vị thế của người dùng có thể bị thanh lý khi thị trường biến động mạnh.
- Rủi ro bong bóng: Sau khi COMP ra mắt Liquidity mining, cộng đồng DeFi đã có xu hướng FOMO mạnh mẽ, dẫn đến nguy cơ xuất hiện bong bóng trong DeFi.
Cách tham gia và kiếm lợi nhuận với Yield Farming
Để bắt đầu tham gia Yield Farming, bạn cần tìm hiểu về các dự án DeFi hỗ trợ Yield Farming và đăng ký tài khoản trên nền tảng đó. Sau đó, bạn sẽ cần giữ tiền điện tử trong ví của mình, thường là ETH hoặc các token ERC-20, đôi khi có thể là BTC. Để cung cấp thanh khoản cho bất kỳ pool nào được hỗ trợ, bạn sẽ cần kết nối ví của mình đến trang web của dự án.
Tiếp theo, bạn lựa chọn loại tài sản và số lượng mà bạn muốn gửi vào pool. Nền tảng sẽ hiển thị các thông tin liên quan đến khoản thưởng mà bạn sẽ nhận được cũng như thời gian dự kiến. Sau khi xác nhận và đồng ý, bạn đã chính thức tham gia Yield Farming để kiếm thu nhập thụ động.
Lưu ý: mức lãi suất có thể khác nhau tùy vào từng nền tảng DeFi, vì vậy để tối ưu hóa lợi nhuận, bạn có thể thử nghiệm với nhiều nền tảng và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất dựa trên số tiền và thời gian bạn gửi vào.
Kết luận
Qua bài viết Yield Farming là gì của Kiến Thức Trader, có thể thấy Yield Farming đã mang lại cho người dùng cơ hội kiếm thu nhập thụ động từ việc cung cấp thanh khoản cho các giao thức tài chính phi tập trung. Tuy nhiên, đi kèm với những lợi ích là những rủi ro tiềm ẩn, như rủi ro về smart contract, thiết kế hệ thống, hay các hiện tượng bong bóng thị trường. Dù vậy, với sự phát triển và cải tiến của các dự án DeFi, Yield Farming sẽ vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc thu hút người dùng và khai thác tiềm năng của hệ sinh thái DeFi.
